- ALTIN MİRAS VAKFI
- ANKARA BÖLÜMÜ
ÖZBEKİSTAN’DA HAFIZA VE ŞEREF GÜNÜ (9 MAYIS)-Süleyman MERDANOĞLU*  9 Mayıs, II. Dünya Savaşı'nın sonunda Almanya'nın kayıtsız şartsız teslimiyetini imzaladığı Sovyetler Birliği tarafından ilan edilen ve kutlanan gündür. 9 Mayıs 1945'te SSCB, Nazi Almanya'sının yenilgisini ve Avrupa'da II.Dünya Savaşı'nın sona erdiğini duyurdu. Sovyet hükûmeti Berlin'de imzalanan teslimiyet anlaşmasında 9 Mayıs'ta zaferi ilan etti. Almanya 8 Mayıs 1945'te (8 Mayıs 1945, Moskova Zaman Dilimi'ne göre 9 Mayıs 1945) akşam vakti resmî olarak teslim olmasına karşın ilk olarak Sovyetler Birliği'nin on beş cumhuriyetinde törenler yapıldı. Baltık ülkeleri de Sovyetler Birliği'nden ayrıldıktan sonra 8 Mayıs 2002 tarihine kadar bu günü andılar. Bu olay uzun süredir, Zafer Bayramı olarak adlandırıldı ve hala bazı ülkelerde kutlanıyor. Sovyetler Birliği'nin çöküşüne yakın tarihte 1988'den itibaren Özbekistan'da bu kutlama sona erdirildi ama, 2 Mart 1999'da Özbekistan'da 9 Mayıs'ta ülkede kutlanan "Zafer Bayramı" tatili için yeni anlamlı bir isim koydu. Özbekistan SSCB veya Rusya ile çok yakın bir ilişkiden kaçınmak için adını 1999'da Hafıza ve Onur Günü olarak değiştirmeye karar verdi. “Anma/Hatırlama Günü” adıyla tekrar özel bir gün haline getirildi. Hafıza ve Onur Günü, İkinci Dünya Savaşı'nın sonunu anmak için Özbekistan'da anlamlı bir gündür. Bundan böyle "Hatırlama ve Şeref Günü" olarak anılmaya ve kutlanmaya başlandı. 9 Mayıs 1999'da Özbekistan'ın başkentinde görkemli Hafıza Meydanı açıldı ve o zamandan beri 9 Mayıs'ta “Hafıza ve Şeref Günü” olarak anılıyor. Hafıza ve Onur Günü, II.Dünya Savaşı'nda Müttefik Tarafta hayatlarını feda edenlere adanmıştır.Bağımsız Özbekistan'daki bu tatil günü, yüzyıllar boyunca kahramanca, özverili bir şekilde vatanın, özgürlüğü ve bağımsızlığı, halkın barış hayatını koruyan yurttaşların anısına kutlanmaktadır. Ayrıca bu bayram, insanı onurlandırmanın bir günü olarak kabul edilir. Bu gün insanlar başta yaşlılar olmak üzere yakınlarını ve arkadaşlarını kontrol ve ziyaret eder. Özbekistan halkı, bir keder, hürmet ve gurur ve derin şükran tatili olan Hatıra ve Şeref Günü'nü kutlar. Özbekistan, Sovyet denetimi altındayken bu çatışmaya derinden dahil olmuştur. Faşizmin yenilmesini sağlamak için çok şey yaptı. Cumhuriyet mültecilere ev sahipliği yaptı; boşaltılan fabrikalar cephe sağladı. Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında 450.000'den fazla Özbek askeri öldü. Özbekistan'daki hemen hemen her evde ölen, yaralanan veya en azından II.Dünya Savaşı'nda hizmet eden bir aile üyesi vardı. Özbekistan'da binlerce kişi, her 9 Mayıs'ta anıtlarda ve hizmet verenlerin çoğunun gömüldüğü bir toplu mezarda toplanıyor. İnsanlar bu mezarı süslemek, acılarla dolu olan bir anıda cesaretin, kahramanlığın güzelliğini hatırlamak için çiçekler getirir. Çiçekler, yiyecekler ve 9 Mayıs arifesinde, birçoğu kalan, yaşayan II.Dünya Savaşı gazilerini ziyarete gider, küçük hediyeler verrler. Onlarla eski günleri konuşurlar.9 Mayıs'ta Özbekistan'ın tüm sakinleri, dünyadaki diğer insanlar gibi eski askerleri tebrik eder, konserler, ikramlar, yardım etkinlikleri ve ödüller her yerde düzenlenir. Özbekistan'daki birçok aile, SSCB'nin diğer bölgelerinden mültecileri aldı ve hatta birçok öksüz çocuğu evlat edindi. 9 Mayıs'ta Özbek halkı anıtlara, sonsuz ateşi olan panteonlara, anıtlara ve çiçeklere gidiyor ve kahramanların anısıyla bir dakikalık saygı duruşunda bulunuyor. Özbekistan'da Anma Günü kutlamalarının merkezi olan Taşkent'te, Şöhret ve Anma Sokağı'nın bulunduğu Mustakillik Meydanı yer alıyor. İşte Büyük Vatanseverlik Savaşı'nın tüm Özbek askerlerinin isimlerinin kazındığı granit steller. Ara sokağın ortasında Anavatan'ı simgeleyen bir anıt; yaslı Anne'nin bronz bir heykeli vardır.Gerçekten de Özbek halkının hayatında her evde, her şehirde ve kasabada büyük önem taşıyan bu tarihi tarih, her zaman büyük bir saygı ve hürmetle anılır. Çünkü Özbekistan topraklarında tek bir aile yok, kıyameti bu tarihle bağlantılı olmayacak tek bir ev yok. Özbekistan'da 9 Mayıs, başka bir deyişle, hemen hemen her baba ve büyükbaba savaşa katıldı, cephede yaralandı veya öldü. Anma Günü'nde ayrıca Özbekistan'ın binlerce sakini ve misafiri, hayatlarını feda edenleri anmak için toplu mezara çiçek bıraktı. Bu gün gençler ve ileri yaştaki insanlar, çocuklar ve yetişkinler bu unutulmaz yeri ziyaret etmeye heveslidir. Savaşla geçen zor yıllarda, Özbekler, düşmanın topraklarını terk eden kardeş cumhuriyetlerin sakinlerinin arkasına tahliye edilen binlerce aileyi aldı. Birçok aile, evsiz veya bekar çocukları barındırdı ve evlat edindi. Bu ailelerden biri de Shamakhmudov ailesiydi. Kendi çapında kahraman olan bu aile, 15 çocuğu evlat edindi. Taşkent'te bu aileye bronz bir anıt bile dikildi. Özbekistan'da 9 Mayıs, yakınlarını ve arkadaşlarını kaybedenleri, askeri savaşlara katılanları ve onları ananları, hayatta olan ve barış içinde yaşayanları zaferle birleştiriyor. Böyle günler, geçmişin hatırası, insanların şimdiyi yaşamasına ve gelecek için planlar yapmasına yardımcı olur KAYNAKLAR Özbekistan Turizm Rehberi-Süleyman Merdanoğlu (2010) https://www.people-travels.com/ https://www.wikiwand.com __________________________________________ *Süleyman MERDANOĞLU (merdanogluslm@gmail.com) Özbekistan Uluslararası Altın Miras Vakfı Ankara Bölümü Başkanı |
|
586 kez okundu
YorumlarHenüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |